Universal Basic Income

Universal Basic Income หรือ Basic Income หรือ Citizen’s Income มีการเรียกกันหลายๆอย่าง แต่จะกี่คำก็ตาม หากแปลแบบบ้านๆก็คือรายได้พื้นฐานสำหรับทุกคน เกิดขึ้นเนื่องจากความกังวลเกี่ยวกับงานที่มีในอนาคตว่ามันจะทำให้พวกเครื่องจักรหรือคอมพิวเตอร์มาแทนคนและส่งผลให้งานที่เหลืออยู่มีน้อยและไม่เพียงพอ และเงินก้อนนี้จะสามารถช่วยผ่อนหนักเป็นเบาสำหรับคนที่ได้รับผลกระทบหรือไม่

Universal Basic Income หรือ UBI ก็คือโครงการที่รัฐบาลมีการแจกเงินให้กับทุกคนเป็นช่วงๆโดยไม่ได้สนใจว่าบุคคลนั้นๆจะมีพื้นฐานหรือมีฐานะหรือมีหน้าที่การงานแบบไหนก็ตาม

ความคิดเรื่องการแจกเงินพื้นฐานนี้มีการถกเถียงกันมาหลายปีแล้ว และก็มีการลองใช้ดูในบางประเทศ หรือจะระดับเมือง หรือระดับภาคก็ได้ เป็นการแจกเงินแบบไม่มีเงื่อนไข มีจุดประสงค์เพื่อที่จะให้ครอบคลุมความต้องการขั้นพื้นฐาน โดยจะจ่ายที่แถวๆเส้นความยากจนหรือมากกว่านั้นก็ได้ แต่ก็ยังไม่มีข้อสรุปที่ชัดเจนแน่นอนออกมาว่า ไอ่ UBI เนี่ยมันดีหรือไม่ดีแค่ไหน

ข้อดีของ UBI

ต่อสู้กับการว่างงานที่เกิดจากการเปลี่ยนแปลงทางเทคโนโลยี

เนื่องจากการที่มีเทคโนโลยีสมัยใหม่ที่ดีมากขึ้นเรื่อยๆและเทคโนโลยีเหล่านั้นสามารถทดแทนงานของคนงานในระดับต่างๆได้ ทั้ง Blue (ชนชั้นแรงงาน) และ White Collar (พนักงานออฟฟิส) การมี UBI นี้ก็เหมือนจะเป็นไม้ตายสุดท้ายเพื่อความปลอดภัยของคนที่ทำงานเหล่านี้ซึ่งมีจำนวนเป็นล้านคน ซึ่งอาจจะตกงานได้หากมีเทคโนโลยีใหม่ๆเข้ามาทดแทน จากผลการค้นคว้านั้นบอกว่ายิ่งคุณว่างงานนานแค่ไหน ก็จะยิ่งใช้เวลาในการหางานใหม่นานขึ้นไปด้วย หากการว่างงานแต่ยังพอมีแหล่งรายได้จาก UBI นี้ อย่างน้อยก็ยังช่วยประคองชีวิตให้คนเหล่านี้เดินต่อไปเพื่อหางานใหม่ได้ภายหลัง

ลดการทำร้ายกันในครอบครัว (ไม่ว่าจะทางร่างกายหรือจิตใจ)

คนที่มักจะได้รับผลกระทบจากการทำร้ายนั้นมักจะเป็นผู้หญิงที่ต้องคอยพึ่งพารายได้จากสามี และไม่สามารถที่จะเลิกหรือหย่าร้างได้เนื่องจากไม่สามารถดูแลตนเองได้ ทำให้ต้องอดทนกับสามีหรือผู้ชายในครอบครัวต่อไปเรื่อยๆเพราะต้องกินต้องใช้ การมี UBI ให้กับผู้หญิงเหล่านี้ก็จะสามารถแยกทางจากคนที่เหล่านี้ได้ เพราะไม่ต้องพึ่งพารายได้จากคนที่คอยทำร้ายจากคนเหล่านั้นแล้ว และแถมยังเป็นการเพิ่มศักยภาพให้กับเศรษฐกิจอีกด้วยหากผู้หญิงหรือคนที่ถูกทำร้ายเหล่านั้นสามารถออกมาหางานทำเองและยืนได้ด้วยตัวเองได้

ช่วยเหลือคนที่ต้องคอยดูและผู้อื่น

ผู้ที่จำเป็นต้องออกจากงานประจำของตัวเองหรือทำงานแบบ part time เพื่อมาคอยดูแลพ่อแม่หรือญาติที่ป่วย ก็จะได้รับการช่วยเหลือเงินจาก UBI นี้ด้วยที่จะช่วยเหลือให้เขาสามารถดูแลญาติที่ป่วยและสามารถดูแลตัวเองได้ด้วย ช่วยลดความกดดันจาการไม่มีรายได้จากการดูแลผู้ป่วยหรือคนแก่นี้

ช่วยเพิ่มจำนวนคนชั้นกลางให้เพิ่มมากขึ้น

การเติบโตทางเศรษฐกิจสำหรับประเทศที่มีรายได้สูงนั้นยิ่งส่งผลให้คนรวยนั้นรวยมากขึ้น แต่ว่ามีผลเพียงน้อยนิดกับคนชนชั้นแรงงาน การค้นคว้าของนักเศรษฐศาสตร์ Emmanuel Saz และ Thomas Piketty นั้นบอกว่า รายได้ของคนกลุ่มครึ่งล่างนั้นลดลงจากสัดส่วน 20% ของรายได้ทั้งหมดในปี 1979 ไปเหลือเพียง 13% เท่านั้นในปี 2014

ในทางตรงกันข้ามนั้น คนที่รวยที่สุด 1% กลับเพิ่มจำนวนจาก 11% เป็น 20% ขนาดเศรษฐกิจนั้นใหญ่ขึ้นมาก แต่ครอบครัวที่ร่ำรวยกลับได้ส่วนแบ่งที่มากขึ้นกว่าเดิม การมีรายได้พื้นฐานนี้จะช่วยให้ความไม่เท่าทียมกันนี้มีความสมดุลกันมากขึ้นและช่วยให้ชนชั้นกลางที่กำลังหดตัวนี้เพิ่มมากขึ้นด้วย

ทำให้ความยากจนหมดไป

ผู้ที่สนับสนุนรายได้พื้นฐานขั้นต่ำนี้มีความเชื่อว่า ในประเทศที่ร่ำรวยบางประเทศในโลกนี้ ไม่สมควรมีใครจน การมีรายได้พื้นฐานขึ้นต่ำนี้จะทำให้ทุกคนอยู่เหนือเส้นความยากจน (poverty line)

การช่วยเหลือทางสังคมหรือการมีอยู่ของประกันสังคมก็จะไม่จำเป็นอีกต่อไป

ทุกวันนี้มีหน่วยงานจากรัฐบาลที่คอยรับผิดชอบในการช่วยเหลือผู้ที่ด้อยโอกาสหรือยากจนอยู่นับไม่ถ้วย ไม่ว่าจะคอยช่วยเหลือเงินเมื่อว่างเงิน การแจกอาหาร การช่วยเหลือเงินสำหรับที่พักอาศัย และอื่นๆ UBI นี้จะตัดงบเหล่านี้ลงโดยหน่วยงานเหล่านี้ไม่จำเป็นต้องมีอีกต่อไป

ลดแรงจูงใจในการจ่ายค่าจ้างที่ต่ำเกินไป

UBI จะช่วยให้ลูกจ้างนั้นมีความปลอดภัยระดับหนึ่งที่จะมีอำนาจต่อรองกับนายจ้างได้ (เนื่องจากมีรายได้ขั้นต่ำอยู่แล้ว ไม่ต้องทนกับงานห่วยๆหรือค่าจ้างที่ต่ำเกินไป และไปหางานอื่นได้)

เงินพื้นฐานนำไปสู่งานที่ดีขึ้น

คนส่วนใหญ่อาจจะคิดว่างานนั้นนำไปสู่ความร่ำรวยทางการเงิน แต่จริงๆแล้วการมีเงินนั้นจริงๆสามารถนำพาไปยังงานตะหาก หากไม่มีเงินพื้นฐานแล้ว มันเป็นการยากที่จะสร้างชีวิตที่นำไปสู่การหางานที่ดีขึ้นได้ การที่จะให้ได้มาซึ่งงานนั้นคุณต้องมีบ้านที่มีที่อาบน้ำ มีเสื้อผ้าที่เหมาะสมในการไปสัมภาษณ์งาน และมีเงินทุนจำนวนนึงสำหรับการเดินทางและอาหารระหว่างวันที่ต้องไปทำงาน ยิ่งคุณต้องการช่วยเศรษฐกิจและตนเองในระดับที่ใหญ่ขึ้นอย่างการทำธุรกิจ คุณยิ่งต้องมีเงินมากกว่าเดิม การมี UBI ที่เหมาะสมจะทำให้ชีวิตคนดีขึ้นในด้านอาหาร ความเครียด สุขภาพ ร่างกาย การมีที่พักอาศัย การศึกษา และการมีงานทำที่ดีขึ้น

ข้อเสียของ UBI

แรงจูงใจในการทำงาน

ความกังวลที่ใหญ่ที่สุดของการมี UBI คือมันอาจจะเพิ่มแรงจูงใจให้คนเป็นล้านคนหยุดทำงาน ถ้าคนไม่ทำงาน ก็จะมีภาษีน้อยลงให้เก็บ อย่างไรก็ดีอาจจะมีเหตุผลที่ดีที่คนหยุดทำงานก็ได้ก็คือการเพิ่มการศึกษาให้กับตัวเองหรือดูแลคนที่ต้องการความช่วยเหลือ

ต้นทุน

ต้นทุนการทำ UBI ในอเมริกานั้นอยู่ที่ประมาณ 3.9 ล้านเหรียญต่อปี (ประมาณ 120 ล้านล้านบาท) แม้ว่าการมีรายได้พื้นฐานจะลดงบประมาณด้านการบริการสาธารณสุขหรือลดหน่วยงานที่ไม่จำเป็นลง แต่ว่าเงินจำนวนนี้ก็มากเกินกว่างบประมาณของรัฐจะจัดหาได้ (งบประมาณประจำปีของรัฐบาลไทยอยู่ที่ 3.2 ล้านล้านบาทในปี 2020 เท่านั้น)

ความไม่เท่าเทียมกันในสังคม

หลายคนก็จะตั้งคำถามว่ามันยุติธรรมแล้วเหรอที่จะเอาเงินจำนวนเท่ากันให้กับเศรษฐีทั้งหลายเท่ากับคนที่เกิดมาจน เจ้าสัวทั้งหลายในบ้านเราต้องการเงินพิเศษแต่ละเดือนอีกเหรอ? บางกลุ่มเชื่อว่าการสะสมความร่ำรวยนั้นพอถึงจุดหนึ่งแล้วก็จะแสดงให้เห็นว่ามันเลยรายได้ขั้นต่ำไปมากแล้ว

การถกเถียงกันทางด้านปรัชญา

ข้อนี้ก็ไม่น่าเชื่อว่ามีการเถียงกันได้ด้วยอีก บางคนตั้งคำถามว่า เงินเนี่ยเป็นสิทธิที่พึงได้โดยกำเนิดมั้ย ประเทศทุนนิยมทั้งหลายแหล่นั้นมีความเชื่อว่าพื้นฐานของเงินนั้นคือต้องทำงานให้ได้มา ไม่ใช่มาแจก การมีรายได้ขั้นต่ำพื้นฐานจะทำให้ความคิดเหล่านี้เปลี่ยนไปอย่างสิ้นเชิง บางกลุ่มเชื่อว่าการทำประโยชน์ให้กับสังคมนั้นควรเป็นข้อกำหนดสำหรับคนที่ต้องการรับรายได้พื้นฐานนี้

กรณีศึกษา

อิหร่าน

ในปี 2010 รัฐบาลของอิหร่านนั้นลองใช้โครงการทดลองด้านรายได้พื้นฐานขั้นต่ำนี้ โดยโอนเงิน 29% จากรายได้ค่ากลาง (median income) ในแต่ละเดือน ความยากจนและความไม่เท่าเทียมกันนั้นลดลง และไม่มีสัญญาณใดๆที่บ่งบอกว่าคนจะหยุดทำงานกัน และในความเป็นจริงแล้ว คนกลับใช้เงินที่ได้รับนั้นไปลงทุนในธุรกิจด้วยซ้ำไป

แคนาดา

การทดลอง UBI เมืองมานิโทบ้าในแคนาดานั้นแสดงให้เห็นถึงการลดลงของจำนวนแรงงาน รวมไปถึงการลดลงของผู้มารับบริการด้านสาธารณสุข และการวินิจฉัยด้านสุขภาพทางจิต

ก็จนกว่าจะมีการศึกษาและทดลองใช้ที่มากขึ้น รวมไปถึงความเป็นไปได้ในการที่จะจัดหามาซึ่งงบประมาณในการแจกเงินพื้นฐานนี้ เชื่อว่ารายได้พื้นฐานขึ้นต่ำนี้ก็คงจะอีกสักพักกว่าจะมีการตกผลึกกันมากกว่านี้

กว่าจะถึงเวลานั้น คนที่คิดอยากจะออกจากงานมารับเงินครองชีพขั้นต่ำนี้เพื่อไปทำอย่างอื่นก็คงต้องสู้กันต่อไปกันก่อนนะครับ

อ้างอิง:

https://en.wikipedia.org/wiki/Basic_income

https://www.penguin.co.uk/articles/2018/universal-basic-income-pros-cons/

https://www.investopedia.com/articles/wealth-management/120215/blue-collar-vs-white-collar-different-social-classes.asp#:~:text=White%2Dcollar%20workers%20are%20suit%2Dand%2Dtie%20workers%20who,construction%2C%20mining%2C%20or%20maintenance.

https://www.bangkokpost.com/thailand/general/1725659/cabinet-approves-b3-2tn-for-fiscal-2020-budget#:~:text=The%20cabinet%20on%20Tuesday%20endorsed,2019%2C%20said%20spokeswoman%20Narumon%20Pinyosinwat.

• Facebook
• Twitter
• Line