ทุนมนุษย์ (Human Capital)

วันอาทิตย์ที่แล้ว (9) มีการประท้วงเรื่องกฏเกณฑ์ต่างๆที่ส่งผลกระทบต่อจำนวนแรงงานที่เดิมทีก็มีไม่เพียงพอในภาคการประมงอยู่แล้วและอาจจะทำให้สถานการณ์แย่ลงไปอีก

และเนื่องจากแรงงานไทยไม่ค่อยสนใจจะเข้ามาทำในส่วนนี้ ทำให้ภาคประมงไทยต้องนำเข้าแรงงานจากประเทศเพื่อนบ้านเรามาแทน

หากเราลองถอยออกมาดูภาพรวมตลาดแรงงานอาจจะเห็นว่าไม่ใช่ว่าชนชั้นแรงงานเท่านั้นที่ขาด ในหลายๆระดับก็ดูเหมือนว่าจะมีคนทำงานที่มีความสามารถที่เหมาะสมกับงานนั้นๆน้อยลงด้วย หรือก็คือหาคนทำงานยากขึ้นนั่นแหละไม่ว่าจะระดับไหน

คำว่าแรงงานหรือจะเรียกให้สวยหน่อยก็คือทุนมนุษย์ ซึ่งในหนังสือ “Naked Economics” ที่เขียนโดย Charles Wheelan ได้อธิบายไว้ว่า ทุนมนุษย์ (Human Capital) เนี่ยก็คือทักษะทั้งหมดที่ถูกรวบรวมไว้ในบุคคลคนหนึ่ง ไม่ว่าจะเป็นด้านการศึกษา สติปัญญา ความสามารถพิเศษ ความคิดสร้างสรรค์ ประสพการณ์ในการทำงาน พลังทางด้านการเป็นผู้ประกอบการ หรือแม้แต่การขว้างลูกเบสบอลได้เร็ว (หรือจะตรงกับบ้านเรามากกว่าก็อาจจะเตะบอลเก่ง)

ในหนังสือได้พยายามอธิบายถึงผลผลิต (productivity) กับ ทุนมนุษย์ (human capital) ว่าการเป็นพนักงานเสิฟในร้านอาหารนั้นไม่ได้หายาก แต่คนที่เตะบอลเก่งๆนั้นหาได้ยากกว่าเยอะ เช่น เจ ชนาธิป หรือระดับโลกก็คงจะเป็นนักเตะค่าตัวแพงสุดในโลกในตอนนี้อย่างเนยมาร์ (Neymar) เป็นต้น ซึ่งแรงงานขั้นต่ำ 300 บาทนั้น (หรือจริงๆอาจจะต่ำกว่านั้น) ก็เพียงพอแล้วที่จะทำงานชิ้นใดชิ้นหนึ่ง เช่น การล้างจานหรือการเสิฟอาหารตามร้านอาหารต่างๆ

แม้ว่าการที่ยังมีคนรายได้น้อยอยู่ไม่น้อยในประเทศไทยนั้น ที่เราเห็นนั่นก็คือผลลัพธ์ที่เห็นหรือเป็นอาการของโรค ส่วนสาเหตุที่แท้จริงนั้นก็คือการขาดทักษะในด้านต่างๆหรือการขาดแคลนทรัพยากรมนุษย์ต่างหาก

แม้ว่าการที่ประเทศมีเศรษฐกิจที่ดีก็มีส่วนอยู่บ้างที่จะทำให้ชีวิตความเป็นอยู่ของแต่ละคนดีขึ้น (อย่างที่หลายๆคนชอบบอกเศรษฐกิจไม่ดีหรือดีอย่างโง้นอย่างงี้) แต่ต่อให้เศรษฐกิจดีแค่ไหน ก็ไม่ได้แปลว่าจะทำให้พนักงานเสิฟอาหารหรือล้างจานกลายเป็นศาสตราจารย์ตามมหาวิทยาลัยไปได้ การลงทุนในทุนมนุษย์ต่างหากที่จะทำให้มีทักษะและความสามารถเพิ่มขึ้น

หากเราชำเลืองตารางด้านล่างจะแสดงให้เห็นถึงอันดับบริษัทที่มีมูลค่าสูงสุดในโลกในปีนี้ ณ วันที่ 21 พฤษภาคม 2018 (แต่ ณ ตอนนี้ Apple มีมูลค่าเกิน 1 ล้านล้านเหรียญสหรัฐฯ ไปแล้ว)

เราจะเห็นได้ว่าบริษัทเหล่านี้เป็นบริษัทที่มีการใช้เทคโนโลยีทั้งนั้น การลงทุนหรือการนำเทคโนโลยีมาใช้ ทำให้การเพิ่มผลผลิตสูงขึ้นอย่างถาวร ซึ่งจะสังเกตได้ว่าบริษัทเหล่านี้จะใช้จำนวนคนน้อยในการทำงาน (เมื่อเทียบกับบริษัทในยุคเก่าๆอย่างช่วง 1980s ที่เน้นการเกษตรและการผลิตเป็นหลัก) และบริษัทในยุคนี้จะค่อนข้างเน้นทักษะและความสามารถของทุนมนุษย์เป็นอย่างมาก

https://www.statista.com/statistics/263264/top-companies-in-the-world-by-market-value/

นักเศรษฐศาสตร์นามว่า Gary Becker ผู้ที่ได้รับรางวัลโนเบลทางด้านสาขาทุนมนุษย์ได้บอกไว้ว่า ทักษะที่เรามี ไม่ว่าจะเป็นด้านการศึกษา การฝึกอบรม หรือแม้แต่สุขภาพที่ดีนั้นรวมแล้วคิดเป็น 75% ของความมั่งคั่ง (wealth) ในเศรษฐกิจยุคใหม่นี้เลยทีเดียว ไม่ใช่แหวนเพชร ตึกรามบ้านช่อง น้ำมันดิบ หรือกระเป๋าตังหรูหราอะไรนั่น (โอ้ววว…ขนาดนั้นเลย) แต่เป็นสิ่งที่เราเอาไปไหนมาไหนกับด้วยตลอดเวลาที่อยู่ในหัวเรานี่แหละ

คำกล่าวนี้ก็ค่อนค้างจะสอดคล้องกับที่นักลงทุนระดับโลกอย่างปู่วอเรน บัฟเฟต ที่กล่าวอย่างสม่ำเสมอว่า “การลงทุนที่ดีที่สุด ก็คือการลงทุนในตัวเราเองนี่แหละ”

รู้เช่นนี้แล้วเราก็ควรจะหันมา ลด ละ เลิก กิจกรรมที่ทำให้หมดเงินและเวลาไปกับสิ่งที่ไม่สร้างผลผลิตอะไร (productivity) กันให้มากขึ้นดีกว่าครับ

อ้างอิง:

https://www.forbes.com/sites/robertkidd/2018/06/11/the-ten-most-expensive-stars-at-world-cup-2018/#58b429106ea7

Wheelan, Charles. Naked Economics: Undressing the Dismal Science (Fully Revised and Updated) W. W. Norton & Company.

https://www.bangkokpost.com/news/general/1536870/pm-gives-guideline-to-fix-labour-shortage-in-fishing

blenlit

Hakwamroo.com